دکتر سهراب دل‌انگیزان

عضو هیئت علمی گروه اقتصاد و رییس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه رازی

از اصلی ترین مشکلات فقر این است که قدرت تشخیص صحیح فرصتهای اطراف را از فرد می‌گیرد. فرد فقیر فرصت‌های اطرافش را نمی‌بیند، همه فرصت‌ها را تهدید می‌بیند و ریسک‌پذیری فرد را به حداقل می‌رساند، اعتمادش را به اطراف نابود می‌کند و دامنه انتظاراتش را به کوچکترین‌ها تنزل می‌دهد. امید، نشاط و شادابی را از زندگی او حذف می‌کند و او را وارد چرخه منحوث حسرت، افسردگی، گلایه، خواب، بی‌عملی، درماندگی و بی‌حاصلی می‌کند.  فقر فقر می‌آفریند و فرد فقیر اگر از دایره تکرار‌شونده فقر بیرون نیاید یا بیرون کشیده نشود، همچنان فقر تکرار و تکثیر می‌شود. گسترش و آموزش مهارت‌های زندگی موفق و هم‌زمان کمک به مهارت اقدام‌گرایی فقرا برای شروع زندگی جدید، همراه با تلاش، امید و انگیزه‌بخشی، می‌تواند مسیری درست در این حوزه باشد. این کار باید با حضور افراد و مربیان کارآزموده فقرزدایی، افراد موثر محلی و رهبران محلی شروع شود، نهادهای اجتماعی را ابزار مداخله محلی قرار دهند و از مسیر کارآفرینی‌های کوچک ولی امیدوار‌کننده و پاسخگو، فقرزدایی را یک نفر یک نفر شروع کنند. برنامه‌های فقر‌زدایی باید دو طرفه باشند. از یک طرف از نفر شروع کنند و نفر به نفر نجات از فقر تعریف شود و عملی گردد و در سوی دیگر توسط سیاستهای محلی و منطقه‌ای درست، زیر‌ساخت‌های سخت و نرم موفقیت این افراد آماده و سازگار شوند. افراد موفق جمعیت هدف خودشان بهترین مربیان برای سایرین خواهند بود. توجه کنیم که فقرزدایی خود‌به‌خود صورت نمی‌گیرد و نیاز به مداخله صحیح، مثبت و از درون جامعه فقیر با تمرکز بر فرد دارد.