دکتر تورج زینی‌وند

عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه رازی

شاید چمران برای برخی تنها نام یک «اتوبان»، «خیابان»، «سالن کنفرانس»، «ورزشگاه» و… باشد، اما چمران برای فرهیختگان دانشگاهی تنها یک «اسم» نیست، بلکه این نام بزرگ، بخشی از تاریخ معاصر انقلاب اسلامی و در مقیاسی دیگر: بخشی از هویت و مفهوم «دانشگاه اسلامی» است. تامل در سیره نظری و علمی او، نگاه تازه و معنای بهتری از برخی مفاهیم و واژگان را به ما دانشگاهیان یاد آوری می‌کند. واژگان و مفاهیمی همچون، «تعهد و ایمان»، «علم و عمل»، «تخصص و توانایی عملی»، «آگاهی و بصیرت»، «هجرت»، «جهاد»، «مقاومت»، «شهامت و شهادت»، «خدمت به محرومان و مستضعفان»، «نگاه بلند و دوراندیش» و..

۱. چمران به ما دانشگاهیان آموخت: برای دفاع از حق و مظلوم و ایستادگی در برابر باطل و ظالم، «مرز جغرافیایی» تعبیری بی‌معناست.

۲. او به ما یاد داد؛ پیوستگی و همراهی «تخصص» و «تعهد»، دو ویژگی همزاد و جدایی‌ناپذیر برای نخبگان و فرهیختگان دانشگاهی هستند.

۳. او به ما آموخت؛ تفاوت میان «علم نافع» و «غیر نافع» را، تمایز میان «مدرک‌گرایی» و «آگاهی» را.

۴. چمران به ما یاد داد؛ تفاوت میهن دوستی و دفاع از خاک وطن را با فرار به آن سوی مرز‌ها و دیدن جنگ در قاب رسانه‌ها را.

۵. او به ما یاد داد؛ تفاوت میان «نخبه واقعی» و «استاد تراز انقلاب اسلامی» و «مسئولیت‌پذیر» را با استاد «غرب‌زده»، «سکولار»، «بی‌تفاوت» و «مسئولیت‌گریز» را.

۶. چمران به ما آموخت؛ مقام استادی، تنها به تالیف، تصنیف، مقاله و… نیست، بلکه شاگردی مکتب حماسه حسینی، والاترین مقام است.

۷. چمران به ما یاد داد؛ این قلب‌های شجاع و باور‌های بزرگ هستند که فرهنگ و تمدن را می‌سازند، نه آدم‌های ترسو و سست عنصر.

۸. او به ما آموخت، دستیابی به «کیمیای عشق» تنها با دست شستن از «مس وجود» حاصل می‌شود؛ با هجرت از خود به خدا.

۹. چمران به آموخت؛ انقلابی‌گری به حرف و شعار نیست، بلکه به «عمل صادقانه» و «حضور خالصانه» در متن میدان انقلاب است.

۱۰. او به ما یاد داد؛ انتخاب سرآمد واقعی آموزش، پژوهش و فرهنگ به معیار‌ها و در فرایند‌های دانشگاهی خلاصه نمی‌شود، بلکه سرآمدی واقعی در خدمت به محرومان و مستضعفان معنا می‌یابد.

به همین دلایل ما دانشگاهیان، امروز بیش از گذشته به مرور و بازخوانی این درس‌ها نیازمندیم. ​​​​​​​