زمینه‌های تعامل دانشگاه و سازمان فرهنگی شهرداری کرمانشاه
نشست هم‌اندیشی استادان باعنوان «زمینه‌های تعامل دانشگاه و سازمان فرهنگی شهرداری کرمانشاه» توسط معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه با مشارکت انجمن جامعه‌شناسی ایران (دفتر کرمانشاه) و پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی غرب کشور و با سخنرانی دکتر ایمان درخشی (رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری کرمانشاه)، دکتر روح‌الله بهرامی (دانشیار علوم تاریخی در دانشگاه رازی) و دکتر سیاوش قلی‌پور (دانشیار جامعه‌شناسی در دانشگاه رازی) در روز دوشنبه ۲۷ آذر‌ماه در سالن جلسات شماره یک دانشکده ادبیات و علوم انسانی به‌صورت حضوری-مجازی برگزار شد.
در بخش اوّل نشست، سخنرانان به ارائۀ مباحث خود پرداختند.
دکتر قلی‌پور، اوّلین سخنران نشست، پس از تأکید بر اهمّیت ارتباط و تعامل دانشگاه و سازمان فرهنگی شهرداری گفت: «این ارتباط بسیار ضعیف است و علل آن هم به دانشگاه بر می‌گردد و هم به شهرداری».
او ابتدا به عوامل درون دانشگاهی پرداخت و گفت: «غلبه رویکرد علم برای علم در دانشگاه موجب شده است که این نهاد صرفاً با برخی روال‌های اداریِ غیرپویا و افزایش برون‌دادهای علم (مقاله، فارغ‌التحصیل و …) مشغول شود و نسبت به اثربخشی در جامعه احساس نیاز یا وظیفه و نیز علاقه یا کشش جدّی نداشته باشد».
این جامعه‌شناس همچنین «کمبود کنشگران مرزی در دانشگاه» را به‌عنوان یکی از عوامل ضعف ارتباط دانشگاه و دستگاه‌های اجرایی (در اینجا شهرداری) معرفی کرد. واژه و مفهوم «کنشگران مرزی» که توسط دکتر مقصود فراستخواه مطرح شده است به اشخاصی اشاره دارد که در مرز میان ساختار دولتی و بخش غیردولتی (جامعه) حرکت و شکاف فی‌مابین را کم می‌کنند.
دکتر قلی‌پور در ادامه علل ضعف تعامل دانشگاه و شهرداری به عوامل مربوط به شهرداری پرداخت و گفت: «شهرداری عمدتاً تحت تأثیر کنشگران اقتصادی است و این مسئله فضای حاکم بر شهرداری و تصمیمات آن را به سمت‌وسوی خاصّی سوق می‌دهد و اقتضائاتی دارد که موجب می‌شود وزن، اهمّیت و اولویت مسائل و دیدگاه فرهنگی تنزّل پیدا کند. نمود و بروز بیرونیِ محوریت‌داشتنِ سرمایه و کنشگران اقتصادی مانند پیمانکاران، بسازبفروش‌ها و …، تقلیل شهر به کالبد ظاهری و تبدیل «بتن» و سازه‌های بی‌روح بتنی به اصلی‌ترین جزء کالبد شهری است».
عضو هیئت علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه رازی توضیح داد که درگذشته، این نگرش اشتباه در عموم مناطق جهان مسلّط بوده است امّا با طرح و اولویت‌یافتن مفاهیم جدیدی مانند شهر خلاق، شهر یادگیرنده، شهر فراگیر، شهر دوستدار کودک، شهر دوستدار سالمند، شهر پیاده‌مدار، حق‌به‌شهر و … کنار گذشته شد، مفاهیمی که به نظر می‌رسد هنوز در مدیریت شهری ما و به‌ویژه در مقام عمل جایگاه قابل بیانی ندارند.
دکتر قلی‌پور در بخش پایانی سخنان خود، برای بهبود تعامل سازنده و هم‌افزا میان دانشگاه و شهرداری به چند راهکار ساده اشاره کرد. این راهکارهای ساده که در حیطۀ اختیارات و توانایی دانشگاه و شهرداری هستند عبارتند از
۱. انعقاد تفاهم‌نامه‌ای به‌منظور سوق‌دادن بخشی از پایان‌نامه‌ها به سمت مسائل شهر و شهرداری
۲. استفاده از متخصصان دانشگاهی در انواع شوراها، کمیته‌ها و اتاق‌های فکر شهرداری
۳. تهیه پیوست فرهنگی برای تمام پروژه‌های شهری توسط دانشگاه
۴. برگزاری نشست‌های مشترک به‌صورت مستمر و نظام‌مند
۵. اولویت‌های پژوهشی شهرداری نیز مانند سایر دستگاه مشخص و به دانشگاه اعلام شود
۶. مشارکت فعال شهرداری در چاپ کتاب‌های مرتبط با کرمانشاه
۷. با توجه به اهمّیت و نقش شورای شهر، در هر دوره از انتخابات این شورا، دانشگاهیان با پیشنهاد لیستی ۱۱ نفره از متخصصان حیطه‌های مختلف به مشارکت فعال بپردازند، زیرا پررنگ شدن سهم و وزن چهره‌های علمی و دانشگاهی در این شورا فواید بسیاری دارد و امکان‌ها و فرصت‌های زیادی برای برداشتن گام‌های روبه‌جلو ایجاد می‌کند.
دکتر درخشی، دوّمین سخنران، بنا به درخواست مجری نشست ابتدا به معرّفی خود پرداخت. او متولد ۱۳۶۱، دارای کارشناسی و کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری و دکترای مدیریت بازاریابی گرایش استراتژیک است. ۱۰ سال در شهرداری فعالیت داشته و پیش‌ازآن در نیروی انتظامی و بیمه نیز خدمت کرده است. حدود ۴ ماه است که سرپرستی سازمان فرهنگی شهرداری به او سپرده شده است.
معاون شهردار کرمانشاه حیطه وظایف و فعالیت‌های سازمان فرهنگی شهرداری را بسیار گسترده و متنوع دانست و به برخی از اقدامات مجموعه خود اشاره کرد که عبارتند از: توجه به هویت و زبان محلی، نصب «پلاک افتخار» بر سردر منزل شخصیت‌های فرهنگی شهر، برنامه‌های دینی و انقلابی (تقویمی و رویدادمحور)، ایجاد زمین‌های بازی در محلّات، تأسیس تیم‌های ورزشی شهرداری، آموزش مهارت‌های شهروندی و …
رئیس سازمان فرهنگی شهرداری اعلام کرد که برای همکاری با دانشگاه آمادگی کامل دارد و به برخی راهکارهای بهبود تعامل دانشگاه و شهرداری اشاره کرد شامل برگزاری نشست‌های مستمر در سطوح مختلف (مثلا در سطوح پایین‌تر به‌صورت فصلی و در سطوح بالاتر به‌صورت سالانه) و انعقاد تفاهم‌نامه‌های مشترک حقوقی (به‌شکلی که با عوض شدن مدیران دانشگاه یا شهرداری موضوعیت خود را از دست ندهند).
دکتر درخشی به‌شکل ویژه برای تهیه طرح «اطلس جامع خوراک کرمانشاه» و انجام «مطالعات مرکز تفریحی ورزشی گردشگری بانوان واقع در پارک شاهد» جهت همکاری با دانشگاه اعلام آمادگی کرد.
سوّمین سخنران نشست دکتر بهرامی بود. او گفت: «نیاز است از وضعیت «مدیریت واکنشی براساس مسائل پیش‌آمده» به حالت «مدیریت دانش‌بنیان» برسیم، مدیریتی که بر شناخت عالمانه از واقعیت و برنامه‌ریزی مبتنی است.»
رئیس پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی غرب کشور یکی از مسائل بنیادین را «نبود برنامه‌ای منسجم و پایدار برای حرکت به سمت شهر مبتنی‌بر‌دانش (دانش‌بنیان)» بیان کرد.
دکتر بهرامی نیز مانند دکتر قلی‌پور معتقد بود که اشکالاتی هم به دانشگاه وارد است و هم به دستگاه‌های اجرایی (در اینجا شهرداری). او به برخی ایرادهای سیستم مدیریتی اشاره کرد مانند عدم ثبات مدیران، اهداف و برنامه‌ها و نیز گزارش‌محور بودن (به‌جای تأثیرمداری).
این دانشیار علوم تاریخی از میان علل ضعف ارتباط میان دانشگاه و شهرداری، بر «فقدان سازوکار ارتباطی نظام‌مند» و «نبود نهادهای علمی-مشورتی در شهرداری با حضور و مشارکت فعال دانشگاهیان» تأکید کرد.
دکتر بهرامی علاوه بر راهکارهای پیشنهاد شده توسّط دو سخنران پیشین گفت: «طبق قانون، یک‌درصد از بودجه شهرداری باید به فعالیت‌های فرهنگی و سازمان فرهنگی اختصاص پیدا کند که مبلغ قابل توجهی می‌شود. ما دغدغه‌مندان مسائل فرهنگی، چه در داخل شهرداری و سازمان فرهنگی، چه در دانشگاه و چه در شهر، باید با کمک هم تلاش کنیم که این بودجه زنده شود تا امکان‌ها و فرصت‌های فراوانی برای تعامل سازنده و هم‌افزا میان دانشگاه و شهرداری و نیز برای اجرای برنامه‌های فرهنگی مشترک ایجاد گردد».
در بخش دوّم نشست، استادان حاضر در جلسه نکات، نقدها و پرسش‌هایی را مطرح کردند و گفتگوی مختصری شکل گرفت.
در پایان، لازم است یادآوری شود که معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه رازی از این تاریخ به بعد، بنا دارد اجرای راهکارهای پیشنهادشده در نشست‌ها را پیگیری و در خصوص آنها اطلاع‌رسانی کند.