ماهیت هنر در ذات خود، زیبایی و لطافت است و دارای قابلیتی منحصربفرد در بستر‌های گوناگون و محیط پیرامون ما است. تأثیر فرایندهای هنری از جمله موسیقی در روح و روان، سبک زندگی، نگرش، دیدگاه و جامعه را به قطع یقین نمی‌شود نادیده گرفت. اگر خوب و با دیده تحقیق به این مهم بنگریم؛ می‌بینیم که چقدر حضور موسیقی در جامعه می‌تواند تعیین‌کننده و بیانگر سطح فرهنگ و تمدن ریشه‌دار در یک سرزمین باشد.

یکی از مهم‌ترین نیازهای هنر، ارائه محصولات هنری است که نیاز به بستری برای رشد و ارائه دارد. همیشه مردم، مهم‌ترین مخاطبین برای این تولیدات هستند و به عبارتی، هنر بدون مخاطب حداقل در زمان حال بی‌تأثیر است. جدا از بحث بستر و ارائه، از موضوع، محتوا و خلاقیت هم نمی‌شود چشم‌پوشی کرد. تضادی که این مابین وجود دارد؛ از طرفی آزادی خلق اثر هنری و آزادی فکر هنرمند و صاحب اثر است و از طرفی تعیین‌کننده بودن محتوای کار است که به نظر من مسائل اجتماعی حتی بر موضوعات هنری ارجحیت دارند.

حال اگر بخواهیم به موضوع بستر و فضای ارائه محصولات هنری بازگردیم؛ می‌شود به قضیه موسیقی خیابانی پرداخت که امروزه در کشورهای پیشرفته‌تر متداول است. البته از بحث فضاهای مجازی و بستر‌هایی مانند اینستاگرام و باقی فضا‌ها هم نباید غافل شد. اما چیزی که خیلی مهم است؛ نگاه رو در رو و زنده شخص هنرمند و مخاطبش است که فقط در اجراهای زنده می‌توان کاملاً این شرایط و تأثیرات متفاوت آن را دید.

بحث پیرامون هنر و ابعاد مختلف آن، چه در محتوا، چه خلق و ارائه موضوعات بسیار است. اما اینجا مسئله‌ای که می‌خواهم روی آن تمرکز کنم؛ بحث موسیقی خیابانی است که از چند منظر قابل بررسی می‌باشد. اولین چیزی که مهم است این است که هنرمندان و نوازندگان دوره‌گرد، گدا نیستند. خیلی وقت‌ها از افرادی که در سالن‌های بزرگ، کنسرت اجرا می‌کنند از لحاظ علم و مهارت بالاتر هستند و گاهاً مشاهده می‌شود این افراد زمانی مخاطب‌ها و تجربه‌های بسیاری داشته‌اند. اما واقعیت قضیه این است که هنر، مخاطب خاص ندارد و هر کس می‌تواند برداشت خودش را از یک اثر موسیقایی داشته باشد.

اگر نخواهیم خیلی کارشناسانه به موضوع نگاه کنیم؛ در یک نگاه ساده و انسانی می‌توان گفت؛ زمانی که یک شهروند برای لحظه‌ای موسیقی آن نوازنده خیابانی را می‌شنود و متوجه می‌شود امکان این که از فشارهای روانی‌اش کم شود و برای لحظاتی به منبع آرامش متصل شود وجود دارد؛ آن لحظه اهمیت بسیاری دارد. سهم مراکز هنری ناظر و حتی موسسات هنری در گروه‌های موسیقی خیابانی و حتی سازماندهی نوازندگان دوره‌گرد، چه از لحاظ حمایتی و چه فرهنگ‌سازی و خصوصاً ایجاد بستری هم برای آموزش و هم برای تدریس آن افراد به علاقمندان، می‌تواند سهم تعیین‌کننده‌ای داشته باشد.

حضور این گروه‌ها در شهر می‌تواند زنده بودن موسیقی در یک شهر را به تصویر بکشد، اما وجود یک سندیکا یا انجمن برای گردآوری این دسته از هنرمندان نیاز است. واقعیت قضیه این است که در عین اینکه روح هنر کاملاً آزاد است؛ وجود این انجمن برای کمک به این افراد و سطح‌بندی گروه‌هایشان ضروری است. به طور مثال نیاز است برای بیمه این نوازندگان و باقی نیازهای شهروندی این گروه‌ها اقداماتی انجام شود. در کل؛ هر گروه و صنفی نیاز به یک اداره یا جایی دارد که آن افراد بتوانند برای خواسته‌های مشروع و قانونی خودشان به آن مراجعه کنند.

یکی دیگر از مسائل مهم، برخورد و پذیرش مردم از این گروه‌ها است که قطعا فرهنگ‌سازی و نقش اهالی هنر و مراکز هنری در این زمینه می‌تواند بسیار موثر باشد. از طرفی خیلی‌ها توان رفتن به کنسرت و سالن‌های لوکس اجراهای موسیقی را ندارند که باز هم این گروه‌های خیابانی می‌توانند برای مردم برنامه‌های شاد، مفرح و امیدبخشی اجرا کنند. نه تنها موسیقی خیابانی؛ بلکه تئاتر خیابانی و هنرهای تجسمی نیز می‌تواند روح هنر و زیبایی و لطافت آن را در جامعه تزریق کند و مهم‌تر از همه این حرف‌ها، هنرهایی خیابانی می‌تواند جرم، جنایت و خشونت را در جامعه به حداقل برساند.

موسیقی بومی که در هر کشور و منطقه‌ای قدمت زیادی دارد؛ در ایران و منطقه کرد قدمت چندین هزار ساله دارد. اگر بخواهیم از ارتباط بین موسیقی کهن این سرزمین و نمود آن در کرمانشاه (فولکلور) حرف بزنیم؛ با توجه به اینکه کرمانشاه مهد موسیقی کهن ایران است نیاز به بررسی و کار تخصصی در حوزه فرهنگ‌سازی دارد. حضور موسیقی پاپ و باقی سبک‌های مشابه را نمی‌شود نادیده گرفت و بین جوانان طرفدار دارد. اما چیزی که مهم است این است که باید موسیقی خودمان چه سنتی چه محلی بیشتر شنیده شود. مثلا اگر توریستی چه داخلی چه خارجی از کرمانشاه دیدن کند، چون امکان دیدن این گروه‌ها برای جهانگرد‌ها بیشتر از موسیقی‌های درون سالن است؛ می‌تواند در تعریف فرهنگ این منطقه نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشد. به نظر من نهاد‌های مرتبط با حوزه‌های هنر و میراث فرهنگی نقش مهم و موثری را در سازماندهی این گروه‌ها در راستای معرفی فرهنگ و هنر این سرزمین دارند.