به مناسبت سالروز تولد شهرام مکری
فرمانروایی در قصهگویی
شمسی رنجبر | شهرام مکری در ۲۶ مرداد ماه ۱۳۵۷ در کرمانشاه به دنیا آمد. او از دانشآموختگان انجمن سینمای جوان کرمانشاه است که از دانشگاه سوره مدرک کارشناسی سینما (گرایش کارگردانی) را دریافت کرده است و در حوزههای فیلمنامهنویسی، تدوینگری و کارگردانی فعالیت میکند. شهرام مکری با اولین فیلم کوتاه خود، به نام «طوفان سنجاقک» وارد دنیای حرفهای سینما شد. در ادامه مکری در سال (۲۰۱۳) با ساخت فیلم «ماهی و گربه»، توانست جایزه ویژه بخش افقهای جشنواره فیلم ونیز را به دلیل «محتوای خلاقانه» دریافت کند. مهمترین آثار شهرام مکری در حرفه کارگردانی، فیلم «طوفان سنجاقک» (۱۳۸۲)، «ماهی و گربه» (۱۳۹۲)، «اشکان، انگشتر متبرک و چند داستان دیگر» (۱۳۸۶) و «هجوم» (۱۳۹۵) هستند. همچنین مهمترین اثر شهرام مکری در حرفه مدیر فیلمبرداری و تهیهکنندگی، فیلم «طوفان سنجاقک» است. به همین ترتیب مهمترین اثر شهرام مکری در حرفه بازیگری، «فیلم موج نو» میباشد. بهعلاوه میتوان به مستند «اردک آبی» (۱۳۸۸)، فیلمهای کوتاه «محدوده دایره» (۱۳۸۳)، «آندوسی» (۱۳۸۵)، «خام، پخته، سوخته» (۱۳۸۹) و در انتها به «جنایت بیدقت» (۱۳۹۸) نیز اشاره کرد.
مکری توانایی آن را دارد که از طریق یک سلسله ممارستها، دست به اعمال خارقالعادهای بزند که به هیچوجه نمیتوان آنها را با علوم تجربی متداول اهل سینما توجیه و تفسیر کرد. میتوان چنین توانایی را، فرمانروایی در سبک جدید قصهگویی نامید؛ این یک امر اکتسابی است که نتیجه آن تسلط بر معنای واقعی سینماست و راه کسب آن بر روی همه باز است. البته این توانایی اوست که میتواند با تکنیک فیلم سکانس پلان به کمالاتی نایل شود که بر اثر آنها به یک سلسله سکانس خارقالعاده در فیلم دست یابد. گستره این سکانس خارقالعاده، جهانبینی مکری و آگاهی او از ضمایر مخاطبان است که خود شاخهای از علم و سبک فیلمسازی اوست. به نظر او، فیلم در گروه سینمای هنر و تجربه، امری ممکن و با سود مالی نیز سازگار است.
گروه سینمایی «هنر و تجربه» از مهر ماه سال (۱۳۹۳) فعالیت خود را با اکران فیلم «ماهی و گربه» آغاز کرد و همان سال و در اولین دوره حضور آثار این گروه سینمایی در بخش جوایز مواد تبلیغی جشنواره سی و سومین دوره فیلم فجر، سیمرغ بهترین نوآوری و خلاقیت در شیوههای اصولی تبلیغات و اطلاعرسانی را دریافت کرد. «ماهی و گربه» یک فیلم سکانس پلان از مکری است که تکنیک مورد علاقه اوست. داستان و لوکیشن فیلم یک ژانر جنایی و ترسناک را تداعی کرده و ریتم فیلم یکنواخت است اما نه به صورتی که کسالتباری به ارمغان آورد. تکنیک «تکرار» بنمایه داستان فیلم «هجوم» مکری است و برعکس فیلم «ماهی و گربه» پر از شاخصهها و رمزگذاریهایی است که باید رمزگشایی شود.
فیلم چهارم بلند سینمایی مکری با عنوان «جنایت بیدقت» است. این فیلم غیر از مضمونی مرتبط با سینما، ساحت دیگری در ارتباط با تماشاگرانی دارد که قبل از شروع اکران فیلم درباره آن حرف میزنند و با شروع نمایش بر پرده سینما ماجرا شکل جدیدی به خود میگیرد که حقیقت این فیلم مکری در گرو آن است. «نسیم احمدپور» و شهرام مکری مانند دو فیلم قبلی این کارگردان، فیلمنامه را نوشتند. همچنین «امیر اثباتی» مدیر طراحی و مشاور کارگردان است. این فیلم با طراحی فضا و صحنههای متعدد، بازی چند بازیگر و موقعیتهای داستانی متنوع در قالبی تلفیقی از فیلمهای مکری ساخته شده است.
مکری
- برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه (محدوده دایره) دوره ۲۵ جشنواره فیلم فجر (مسابقه بینالملل)،
- برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه (طوفان سنجاقک) دوره ۲۲ جشنواره فیلم فجر (مسابقه ایران)،
- برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه (توفان سنجاقک) دوره ۲۲ جشنواره فیلم فجر (مسابقه بینالملل)،
- برنده مدال نقره یونیکا از آلمان (فیلمسازان آماتور جهان)،
- برنده تندیس جشن خانه سینما برای فیلم کوتاه آندوسی، برنده تندیس جشن خانه سینما برای فیلم محدوده،
- برنده جایزه یوز طلایی برای فیلم خام، سوخته از جشنواره بینالمللی تاشکند،
- برنده جایزه آکادمی فیلم قزاقستان برای فیلم خام، سوخته،
- برنده لوح افتخار برای کارگردانی فیلم اشکان، انگشتر متبرک از جشنواره فیلم فجر،
- برنده جایزه بخش افق برای مضمون نوآورانه، جشنواره ونیز سال ۲۰۱۳ برای فیلم ماهی و گربه،
و فیلم کوتاه «خام، پخته، سوخته» در بیست و هفتمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران موفق به دریافت تندیس جشنواره بهترین فیلم تجربی در بخش مسابقه بینالملل گردید.