دوره کرونایی با دگرگونی و تحول در مناسبات، عادات، روندها و نظم اجتماعی در سراسر دنیا همراه بوده است. این ویروس جهان را با مرگ، درد، بیماری، اضطراب، فقر و تنهایی مواجه کرده است و در این مصاف ضعف انسان آشکار و تکنولوژی مدرن به چالش کشیده شده است. در کشور ما نیز به علت تحریم و قطع شدن درآمدها، مردم با مشکلات اقتصادی، اجتماعی و روانی بیشتری دست و پنجه نرم می‌کنند و امیدوار به رهایی از این رنج مضاعف هستند. اگرچه برای درک و شناخت دقیق این بحران به زمان بیشتر و کنکاش جدی‌تری نیاز می‌باشد اما دانشگاه در این دوره چندین ماهه دو نقش اساسی و موثر ایفا نموده داده است که نباید مورد غفلت واقع شود. اول اینکه علی‌رغم توقف معمول آموزش و پژوهش، در بیان چیستی مساله و فهم بحران، تلاش گسترده‌ای توسط جامعه‌شناسان و سایر متخصصان علوم انسانی انجام شده است. دانشگاهیان در بیان و شناخت مساله که گام نخستین در مقابله با هر بحران است با ارائه مقالات متعدد، گفتگوها و کارگاه‌های آموزشی در فضای مجازی و انتشار کتب نسبت به هر دوره دیگری که کشور با بحران مواجه بوده است نقش تاریخی خود را به خوبی نشان داده و درخشش قابل‌توجهی داشته‌اند.

دوم اینکه دانشگاه در مصاف با کسانی که با تمامی توان خودنمایی کردند و با تحریک احساسات مذهبی و استفاده از آموزه‌های طب سنتی با شیوه‌های عجیب و غریب با قصد مقابله با ویروس پا به میدان گذاشتند برتری خود را نشان داد و در درستی این روش‌ها تردید جدی ایجاد نمود و نشان داد که این شیوه‌ها فاقد کارکرد موثری هستند و تسلط، برتری و اعتبار علم پزشکی را اثبات نمود. همچنین بر اساس رسالت علمی خود به مقابله با ادعاهای باورناپذیر اختراعات تقلبی که در حد داستان‌های علمی تخیلی بود، پرداخت.

کرونا فرصت مغتنمی را برای دانشگاه ایجاد نموده است که می‌تواند و باید به بازنگری و سنجش جدی خود بپردازد و با تفکر نقادانه به شرایط حاکم بر دانشگاه، مفاهیم استادی، دانشگاه و نهاد علم را بازتعریف نماید که بر اساس سیاست‌های حاکم بر آموزش عالی، سوء مدیریت‌ها و همچنین ضدیت‌های با آن به انحراف کشیده شده است به طوری که دانشگاه به یک دکان و استاد به یک کارآفرین با هدف پول‌سازی تعریف شده است. در این تعریف دانشگاه، استاد دیگر الگو و سرمشقی مناسب برای دانشجو نیست و به جای حاکمیت فضیلت‌های اخلاقی و مدنی، شجاعت و دلیری و بزرگ‌منشی، چاپلوسی، ریا، نفاق و گاهی جاسوسی حاکم می‌شود. فرهیختگی از آن رخت برمی‌بندد و محصول دانشگاه دیگر تربیت دانشجویانی که شهروندی مسئولیت‌پذیر باشند، نیست. کیفیت جایگاهی ندارد و ساختمان‌سازی، کمیت‌گرایی، مقاله‌نویسی و انتشار کتاب هدف می‌شود و میل و رغبت به یادگیری «به عنوان فرآیندی که در آن دانشجو در کارهایی که از کسب دانش و مهارت الهام گرفته است، به فعالیت بپردازد» که تعریف آموزش عالی در دنیای امروز است در استاد و دانشجو وجود ندارد.

عصر دیجیتال و اینترنت موجب شده که کنترل و مدیریت بحران و مقابله با کرونا در مقایسه با دوره‌های طاعون و وبا کارآمدتر و همچنین میزان مرگ و میر کاهش چشم‌گیری داشته باشد. همچنین استفاده از شیوه آموزش الکترونیکی در تدریس دروس نظری در دانشگاه‌ها و مدارس در این دوره بسیار موثر و شایان توجه بوده است. تصمیم تعجب‌آور و آمیخته با طنز که در تفکر و بینش علمی نباید جایگاهی داشته باشد و استاد متعهد نباید اجرای آن را عهده‌دار شود ارائه دروس عملی، کارگاهی و آزمایشگاهی از طریق فضای مجازی است. دانشگاهیان در این شرایط بحرانی که ویروس همه‌گیر کرونا برجامعه تحمیل کرده است نباید با استفاده از برنامه‌ها و شیوه‌های غیرعلمی و غیرسازنده و صرفا برای تبلیغات و سفارشی عملی را مرتکب شوند که با اتمام این دوره شاهد تاثیرات سوء و جبران‌ناپذیر آن باشیم. برای ارائه این دروس با مشورت و هم‌فکری می‌توان از شیوه‌های مناسب استفاده نمود.