«آماده‌سازی ورزشکاران جوان» کتابی برای رفع نیازهای روز جامعه
سحر رنجبر | به تازگی کتاب «آماده‌سازی ورزشکاران جوان» تالیف «تئودور ابومپا» و «مایکل کاررا» با ترجمه «وحید تأدیبی» و «علیرضا پاآهو» از انتشارات دانشگاه رازی منتشر شده است. تأدیبی دارای دکترای تخصصی فیزیولوژی ورزشی از دانشگاه «هایدلبرگ» آلمان، دانشیار فیزیولوژی ورزشی دانشگاه رازی و مدرس فدراسیون کوهنوردی است. اولین کار ترجمه او، کتاب علم تمرین (زمانبندی، تئوری و روش‌شناسی تمرین ورزشی) نوشته بومپا بود که توسط انتشارات دانشگاه رازی منتشر شد. ترجمه‌های دیگری هم از این کتاب در ایران وجود دارد که در میان آن‌ها، ترجمه تأدیبی به دلیل فروش بالا به چاپ دوم رسید و جایزه «شایسته تقدیر» خانه کتاب را دریافت کرد. بعد از کتاب «ارتفاع گرفتگی»، «آماده‌سازی ورزشکاران جوان» سومین کار ترجمه او است. از موضوعاتی که در این کتاب به آن پرداخته شده می‌توان به؛ برنامه‌ریزی بلندمدت در زمینه ورزش کودکان و نوجوانان، راهنمایی‌های تغذیه‌ای و پرداختن به بازار گرم تبلیغ و ترویج روش‌ها و تجهیزات نوین در ورزش اشاره کرد. تأدیبی در خصوص این کتاب می‌گوید: «کتاب حاضر با قلم پروفسور بومپا، یکی از برجسته‌ترین کارشناسان علم تمرین روز جهان، با تکیه بر مستندات علمی موجود و تجربه بالای نویسندگان آن، راهگشایی است برای مربیان و خانواده‌ها برای پرورش کودکانی که در طول زندگی با بدنی سالم و شاداب بتوانند طعم خوش مشارکت در فعالیت‌های ورزشی را بچشند. در این کتاب، متناسب با دوره‌های رشد کودکان و نوجوانان، مرحله‌های ویژه تمرین و پیشرفت ورزشی معرفی شده و فعالیت‌های ورزشی با هدف بهبود عوامل گوناگون آمادگی بدنی، به تفصیل و با تصویر و متن توضیح داده شده است».
با توجه به گسترش روز به روز فعالیت‌های ورزشی در فضاهای مجازی، انتخاب برنامه‌های مفید و کاربردی، همواره یکی از بزرگترین دغدغه‌های ورزشکاران و ورزش دوستان بوده است. این کتاب پرداختن به این موضوع را در دستور کار خود دارد. به گفته مترجم «فضای مجازی دریای وسیعی است از اطلاعات و ادعاهای درست و نادرست برای بهبود عملکرد ورزشی که تشخیص صحت یا سقم آن‌ها از سوی ورزشکاران و گاه مربیانی که در زمینه علم تمرین دانش کافی ندارند، دشوار است. این کتاب با تفسیر علمی نشان می‌دهد که هرآنچه صرفا جدیدتر، پرهزینه‌تر و معروف‌تر باشد سودمندتر نیست».
تأدیبی هم موضوع و هم نویسنده را برای انتخاب ترجمه این کتاب به یک اندازه مهم و تاثیرگذار می‌داند و با توجه به نیازهای روز جامعه، به سمت این کتاب رفته است. او می‌گوید: «نیاز کتاب بر اساس نیاز روز بود. امروزه گرایش مردم برای حضور فرزندانشان در فعالیت‌ها و رشته‌های ورزشی رو به افزایش است. خوشبختانه، این گرایش سودمندی‌های فراوانی دارد که از آن جمله می‌توان به پیشگیری و درمان چاقی و اضافه وزن اشاره کرد. اما، در پس این سودمندی‌ها، همواره زیان‌هایی نیز در کمین هستند. شناخت نادرست علم تمرین و ویژگی‌ها و نیازهای فیزیولوژی و روانشناختی کودکان و نوجوانان، می‌تواند پیامدهایی داشته باشد که در بلند مدت آینده ورزشی و سلامت کودک را تهدید کند. حضور زود هنگام کودکان در فعالیت‌های ورزشی تخصصی و همچنین برنامه‌های تمرینی شدید و خسته‌کننده، با امید تبدیل شدن به قهرمانان ورزشی، دستاوردی ندارد به جز آسیب‌دیدگی و کناره‌گیری از فعالیت‌های ورزشی. پدران و مادران ممکن است در آرزوی قهرمانی فرزندانشان انرژی و هزینه فراوانی صرف کنند. اغلب، این آرزوها صرفا آرزوی آن‌هاست نه فرزندان! این دسته از پدران و مادران شاید نمی‌دانند که تنها شمار اندکی از کودکان می‌توانند قهرمان رشته‌های ورزشی شوند، اما همه آن‌ها می‌توانند با حضور در عرصه ورزش، در جنبه‌های آمادگی بدنی، تندرستی، روانشناختی و اجتماعی، پیشرفتی موزون و متناسب در راه آینده‌ای روشن و سالم داشته باشند». او در کنار علاقه به ترجمه، هدفش آگاهی‌رسانی در این زمینه بوده است. همچنین می‌گوید: «بعضی از همکاران سرفصل‌ها را می‌بینند و بر اساس آن‌ها کتابی را ترجمه می‌کنند، اما من این کار را نکردم. موضوع برای من مهم بود و مخاطب من تمام جامعه هستند».
روند ترجمه و توزیع کتاب
تأدیبی با وجود علاقه‌مند بودن به ترجمه کتاب، آن را کار سختی می‌داند. «خیلی وقت‌ها ترجمه از تالیف سخت‌تر است، به این دلیل که عبارات و اصطلاحات باید طوری ترجمه شوند که چیزی از قلم نیفتد. گاهی نصفی از روز را برای یافتن ترجمه درستی از یک عبارت تخصصی در اینترنت جستجو می‌کردم. برای ترجمه اصولی و رعایت امانت در ترجمه، وقت زیادی لازم است. در رشته ما تجهیزات جدیدی وجود دارند که واژه‌یابی آن‌ها در زبان فارسی مشکل است، به همین دلیل خیلی جاها پانویس کرده‌ام. سه بار به طور کامل از اول مرور کردم. علیرضا پاآهو همکار من پیش‌نویس اولیه را نوشتند و خودم دوباره از اول ترجمه کردم و بعد از چند بار مرور، دور آخر به عنوان خواننده کتاب را خواندم و جاهایی که مبهم بود را بازنویسی و اصلاح کردم. همین‌طور قبل از چاپ، دو نفر از دانشجویان دکترای خودم به عنوان خواننده کتاب را خواندند و از آن‌ها خواستم چنانچه سوالی دارند بپرسند تا کتاب با کم‌ترین اشتباه برای چاپ برود. این فرایند نزدیک به دو سال طول کشید». او به ساده بودن فرایند چاپ و همکاری حوزه پژوهشی دانشگاه اشاره می‌کند و کیفیت چاپ را مناسب می‌داند. تأدیبی در خصوص چاپ کتاب‌هایش در انتشارات رازی می‌گوید: «به دلیل تعصب به شهر کرمانشاه و دانشگاه رازی، دوست دارم تمام کتاب‌هایم در انتشارات این دانشگاه چاپ شوند».
یکی از مهم‌ترین قسمت‌ها در فرایند چاپ کتاب، مسئله تبلیغ و توزیع آن است که با توجه به صحبت‌های تأدیبی، دانشگاه رازی در این خصوص عملکرد مناسبی نداشته است. او می‌گوید: «در بحث توزیع کتاب، قسمتی بر عهده من و قسمتی بر عهده دانشگاه است. من در صفحات مجازی‌ام تبلیغ کردم و به یک مرکز در تهران و یک مرکز در کرمانشاه از دانشجوهایم سپردم که کتاب به صورت پستی برای متقاضیان ارسال شود که به سرعت پیش فروش شد و برایشان فرستاده شد. اما تبلیغات دانشگاه از گذشته تا امروز در زمینه چاپ و نشر خوب نبوده، ما انتشارات غیردانشگاهی داریم که خوب تبلیغ می‌کند اما متاسفانه دانشگاه تبلیغ خوبی انجام نمی‌دهد و خیلی از کتا‌ب‌ها در انبار تلنبار شده‌اند. بهترین راهکار تبلیغ در فضای مجازی توسط دانشگاه است».
کتاب‌های ترجمه شده وحید تأدیبی:
- علم تمرین (زمانبندی، تئوری و روش‌شناسی تمرین ورزشی). انتشارات دانشگاه رازی ۱۳۸۷
- ارتفاع گرفتگی (پیشگیری و درمان). انتشارات دانشگاه رازی ۱۳۹۰
- آماده‌سازی ورزشکاران جوان. انتشارات دانشگاه رازی ۱۳۹۹ش
