حقیقت عمر
مردم عادی عمر خود را از حرکت زمین به دور آفتاب به دست میآورند؛ مثلا کسی که میگوید من پنجاه سال عمر دارم، منظورش این است که من پنجاه سال روی زمینی زندگی کردهام که پنجاه بار به دور آفتاب گشته است ولی این عمر زمین است، نه عمر کسی که بر روی آن زندگی میکند مگر این که فرد مزبور در این مدت، پنجاه مرحلهی علمی و عملی را بگذراند و گرنه چنین شخصی کودک پنجاهسالهای بیش نیست! دلیل ندارد که زمین به دور آفتاب حرکت کند ولی عمر این شخص زیاد شود چون زندگی هر کس محصول «حرکت» خود اوست نه محصول حرکت دیگری. بنابراین سیرت و سنت هر کس، شناسنامه اوست و اگر کسی بدون هیچگونه حرکت علمی و عملی در مدت زندگیاش، حرکت زمین به دور آفتاب را عمر خود به حساب آورد، این وصف حال متعلق به موصوف است! اگر انسان تحولی در علم و عمل پیدا کرد، این تحول حقیقتاً محصول عمر اوست و مبنای محاسبه عمرش به شمار میآید.
آیتالله جوادی آملی